مشخصات مقاله
عنوان: حکم شرعی نماز از حیث قصر و تمام در ملک دور از وطن
نویسنده: حجتالاسلام حسین علیپور
موضوع: فقه اسلامی، احکام نماز مسافر
روش تحقیق: اجتهاد دانش دینی (بررسی ادله نقلی و تحلیل اجتهادی)
جهت دانلود فایل مقاله اینجا کلیک کنید.pdf
چکیده
مقاله حاضر به یکی از مسائل فقهی پرکاربرد و مبتلابه، یعنی حکم نماز مسافری که به ملک شخصی خود در مکانی غیر از وطن وارد میشود، میپردازد. آیا چنین شخصی باید نماز را تمام بخواند یا قصر؟ نویسنده با بررسی ادله روایی مربوطه و تحلیل سندی و دلالی آنها، و همچنین توجه به روایات معارض در باب وطن، به نتیجهای روشن در این مسئله دست مییابد.
مسئلهی اصلی
اگر فردی مسافتی معادل هشت فرسخ (مسافت شرعی) را طی کند و به ملک شخصی خود در شهری غیر از وطن برسد، در حالی که قصد اقامت بیش از ده روز را ندارد، حکم نمازهای چهار رکعتی او چیست؟ آیا نماز در ملک خودش تمام است یا قصر؟
روش تحقیق
نویسنده با روش اجتهاد دانش دینی، ابتدا ادله موجود در منابع اسلامی (روایات) را جمعآوری و از نظر سند و دلالت بررسی کرده، سپس به تحلیل تعارضهای احتمالی و راهحلهای فقهی پرداخته است.
یافتههای کلیدی
روایات موید تمامیت نماز در ملک: چندین روایت معتبر وجود دارد که دلالت میکنند اگر شخص در سفر به ملک خود وارد شود، نمازش تمام است. این روایات از نظر سندی و دلالی قابل اعتمادند.
روایات معارض: در مقابل، روایاتی وجود دارند که استیطان (وطنگیری) را شرط تمامیت نماز میدانند و صرف ملکیت را کافی نمیشمرند.
تعارض و حل آن: نویسنده پس از بررسی، تعارض بین دو دسته روایت را با استفاده از مرجحات (مانند موافقت با کتاب و مخالفت با عامه) و نیز اصول عملیه حل میکند.
نتیجه نهایی: با توجه به بررسیهای انجامشده، نظر نهایی مقاله این است که نماز در ملک دور از وطن، قصر است، مگر آنکه آن محل، وطن شرعی فرد محسوب شود.
اهمیت تحقیق
این مسئله بهویژه برای افرادی که ملک یا زمین کشاورزی در شهرهای دیگر دارند، یا کسانی که بهدلیل شغل یا سفرهای متعدد با این موضوع مواجهند، از اهمیت عملی زیادی برخوردار است. روشنشدن حکم شرعی آن میتواند به رفع ابهام و انجام صحیح تکالیف عبادی کمک کند.
جمعبندی
مقاله حجتالاسلام حسین علیپور با رویکردی اجتهادی و تحلیلی، به مسئلهای فقهی با کاربرد گسترده پرداخته و با استناد به منابع معتبر روایی و اصول فقهی، حکم قصر نماز در ملک دور از وطن را بهعنوان نظر نهایی ارائه داده است. این پژوهش میتواند مرجع مناسبی برای مقلدین، طلاب و پژوهشگران حوزوی باشد.
